Oni walczyli o lotnisko bielańskie

W tym artykule przeczytasz o:

• uroczystości upamiętniającej walki o lotnisko bielańskie
• walkach o lotnisko w 1944 roku
• przebiegu uroczystości

Uroczystość rozpoczęła się od Mszy Św. w kościele Matki Bożej Królowej Pokoju. Następnie kombatanci, zaproszeni goście, samorządowcy, przedstawiciele służb, społeczności szkolnych, organizacji patriotycznych, harcerze, żołnierze Pułku Reprezentacyjnego Wojska Polskiego i XVIII Stołecznej Brygady Obrony Terytorialnej, oraz mieszkańcy zebrali się przy pomniku ku czci walk o lotnisko bielańskie przy ul. Michaliny, skrytym w urokliwych Dębach Młocińskich.

Walki o lotnisko

Walki o lotnisko bielańskie, położone na terenie dzisiejszych osiedli Wrzeciono i Młociny, toczyły się w dniach 1-2 sierpnia 1944 r. Mimo wzmocnienia pod koniec lipca Grupy „Kampinos” zaprawionymi w boju żołnierzami Zgrupowania Stołpecko-Nalibockiego atakującym nie udało się przełamać niemieckiej obrony lotniska. Była zbyt liczna i zbyt dobrze uzbrojona. Szturmu nie ułatwiały również nękające powstańców z powietrza niemieckie myśliwce. Nie powiodły się też plany zaatakowania kompleksu od strony Żoliborza. Lotnisko jednak nie posłużyło już wiele dłużej niemcom. 8 sierpnia wydano rozkaz rozpoczęcia przygotowań do zniszczenia lotniska, którego pas startowy został całkowicie zaorany tydzień później.

W uroczystości wzięli udział kombatanci, uczestnicy walk o lotnisko bielańskie, czyli kapitan Stanisław Lipiński ps. „Kadet” i Witold Grzybowski ps. „Kot” oraz szerokie grono środowisk kombatanckich, w tym m.in. przedstawiciele Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Grupy „Kampinos” Wiceprezes Maryla Łukasińska i pułkownik w stanie spoczynku – Marek Ruszczak; przedstawiciele Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych koło w Łomiankach, czyli Prezes kapitan Jan Herburt Heybowicz, Wiceprezesi – pułkownik Henryk Łazarski i podpułkownik Krzysztof Terczyński; pułkownik Waldemar Baranowski – Prezes Mazowieckiego Głównego Zarządu Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych oraz Wiceprezes Związku – Pan Janusz Maksymowicz; ks. prałat pułkownik Bogusław Pasternak – kapelan kombatantów bielańskich oraz członkowie Bielańskiego Klubu Kombatanta. 

To tu 80 lat temu nie słowami a czynami dokonywano rzeczy wręcz niemożliwych. Z pełną świadomością atakowano silniejszego, walcząc o to, abyśmy dziś mogli żyć w demokratycznym, wolnym, pełnym drobnych wad kraju, ale kraju, który jest naszą ojczyzną [...] Możemy dzisiaj zastanawiać się nad tym, co by było gdyby. Oni się nie zastanawiali. Oni wiedzieli, że chcą wolnej Rzeczypospolitej. I my z ich dokonań czerpiemy wiedzę i siłę – mówił burmistrz Grzegorz Pietruczuk.

Chwała bohaterom!

Swoimi wspomnieniami z tych sierpniowych dni podzielił się ze zgromadzonymi ułan Witold Grzybowski, ps. „Kot”, żołnierz Zgrupowania Stołpecko-Nalibockiego i Grupy „Kampinos”, towarzysz broni mjr. Adolfa Pilcha, który w trakcie walk wraz ze swoim szwadronem odpierał niemieckie posiłki wysłane na pomoc broniącej się załodze lotniska.

O świcie zaczął się atak na lotnisko [...] Mój szwadron (red. kawalerii) dostał zadanie zatrzymania ewentualnych Niemców, którzy jechaliby z Modlina do Warszawy, w okolicy wsi Pieńków. Tutaj urządziliśmy na nich zasadzkę. Zatrzymaliśmy dwanaście samochodów ciężarowych i zabiliśmy dwudziestu sześciu Niemców. Sami straciliśmy jednego żołnierza oraz mieliśmy jednego rannego – mówił Grzybowski.

Po przemówieniach nastąpiło składanie wieńców pod pomnikiem ku czci walk o lotnisko bielańskie i położonej głębiej w lesie przy mogile powstańców. Na zakończenie uroczystości głos zabrał por. Józef Kassyk, przewodniczący Bielańskiego Klubu Kombatanta. W swoim przemówieniu poruszył kwestię niezgody historyków co do oceny zasadności Powstania Warszawskiego. Jego zdaniem nie można obwiniać tu dowództwa Armii Krajowej, a przywódców Rzeszy i Związku Radzieckiego, w których interesie było zniszczenie Warszawy.

Młodzi ludzie mieli już dość tej brutalnej okupacji. Robili wszystko, aby móc zrewanżować się Niemcom, aby pomścić wyrządzone przez nich krzywdy – mówił porucznik Kassyk.

Lipcowa uroczystość była częścią dzielnicowych obchodów 80. rocznicy Powstania Warszawskiego, w ramach których organizowany jest również koncert „Powstańcze Śpiewanie na Piechotkowie”, pokaz filmu w kinie plenerowym „Miasto 44” oraz wystawa „Powstanie Warszawskie 1944 – Bitwa o Polskę / Wrzesień 1939: Polska wobec Niemieckiej i Sowieckiej Agresji” w bielańskiej Bibliotece.