Wiktor Zając
Mieczysław Roman Niedzielski (1897-1980) był podpułkownikiem saperów Wojska Polskiego, komendant II Obwodu Żoliborz „Żywiciel” Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej. Był dowódcą obrony Żoliborza w Powstaniu Warszawskim, a od września 1944 r. był dowódcą 8. Dywizji Piechoty AK im. Rumualda Traugutta.
Wczesne życie, edukacja i początki służby wojskowej
Mieczysław Roman Niedzielski urodził się 9 sierpnia 1897 r. w Jeziornie. Był synem Aleksandra i Heleny z domu Szabelman. Do czerwca 1914 r. uczył się w Szkole Zgromadzenia Kupców w Warszawie, kończąc tam szóstą klasę. Przez krótki okres rozpoczął pracę jako biuralista, po czym ochotniczo służył w armii rosyjskiej, a od grudnia 1917 do kwietnia 1918 r. w szwadronie konnych saperów I Korpusu Polskiego w Cesarstwie Rosyjskim. Niedzielski od stycznia 1919 r. rozpoczął służbę w Wojsku Polskim, zaczynając w 1. pułku inżynieryjnym. Od czerwca do lipca 1919 r. dowodził plutonem saperów. Z kolei od lipca dowodził patrolem minerskim przydzielonym do 4. pułku ułanów, a następnie do 11. pułku ułanów na linii demarkanckiej z Niemcami i Litwą. Od kwietnia 1920 r. był ponownie dowódcą plutonu w II batalionie saperów w 1. pułku inżynieryjnego. Między kwietniem a czerwcem 1921 r. ukończył kurs pontonowy w Modlinie. W październiku 1921 rozpoczął kursy maturalne w Wilnie. Tam w marcu 1923 r. otrzymał świadectwo dojrzałości.
Od kwietnia 1923 r. Mieczysław Niedzielski wraca do III batalionu saperów, w którym był dowódcą sztabowym. Od stycznia do sierpnia 1924 r. był słuchaczem kursu doszkolenia w Kościuszkowskim Obozie Szkolnym Saperów.
Dalsza służba w wojsku do 1939 r.
Po ukończeniu kursu Mieczysław Niedzielski został przydzielony do Batalionu Maszynowego Saperów w Nowym Dworze Mazowieckim. Niedzielski został dowódcą plutonu, od sierpnia 1925 roku pełniącym obowiązki dowódcy kompanii, od października 1926 roku instruktorem w szkole podoficerskiej. Od marca 1927 roku Niedzielski ponownie został pełniącym obowiązki dowódcy kompanii, od listopada 1928 roku pełniącym obowiązki kwatermistrza batalionu elektrotechnicznego.
W 1930 r. Mieczysław Niedzielski awansował na kapitana ze starszeństwem i 9. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów. Od czerwca 1931 r. został kierownikiem Biura Handlowo-Administracyjnego, najpierw w Wojskowym Instytucie Badań Inżynieryjnych, a od grudnia 1934 r. w Biurze Badań Technicznych Broni Pancernych.
Od 1936 r. Niedzielski był dowódcą kompanii motorowej 3. batalionu pancernego, a od maja 1938 r. dowódcą kampanii szkolnej batalionu elektrotechnicznego saperów.
Udział w kampanii wrześniowej
Mieczysław Niedzielski we wrześniu 1939 r. został dowódcą kompanii reflektorów przeciwlotniczych na lotnisku wojskowym Warszawa-Okęcie.
Udział w konspiracji
W konspiracji działał od stycznia 1940 r., gdzie działał jako oficer Związku Walki Zbrojnej Armii Krajowej w Warszawie. Od wiosny 1940 r. Komendant II Obwodu (XXII) Żoliborz Okręgu Warszawa-Miasto ZWZ, i późniejszego Samodzielnego Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej. Służył w stopniu majora, pod pseudonimem początkowo "Boruta", a od 1943 r. "Sadownik" i "Wojciechowski". Rozkazem L.65/BP z 11 listopada 1942 r. mianowany podpułkownikiem służby stałej.
Powstanie Warszawskie
W czasie Powstania Warszawskiego Mieczysław Niedzielski był nadal Komendantem II Obwodu Żoliborz „Żywiciel” Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej. Sam nosił pseudonim „Żywiciel”, a od 9 sierpnia pod pseudonimem „Boruta”. W nocy z 1 na 2 sierpnia 1944 r. wycofał dowodzone przez siebie oddziały Żoliborza do Puszczy Kampinowskiej. Następnego dnia na rozkaz płk. Chruściela powraca ze swoimi siłami na Żoliborz. Po ciężkich walkach z Niemcami w okolicy kolonii „Zdobycz Robotnicza” wydaje polecenie pozostawienia ciężko rannych i kontynuowania przebijania się na Żoliborz (co doprowadza do konfliktu z niektórymi dowódcami jego oddziałów. Od 20 września 1944 r. jako pełniący obowiązki dowódcy 8. Dywizji Piechoty Armii Krajowej im. Romualda Traugutta Warszawskiego Korpusu Armii Krajowej. Niedzielski był dwukrotnie ranny. Najpierw 23., a potem 30 września 1944 r.
Po Powstaniu
Podpułkownik Niedzielski po kaputulacji Żoliborza 30 września 1944 r. został wyniesiony na noszach. Następnie przebywał w obozach jenieckich; kolejno w Stalagu XI A Altengrabow i Stalagu X B Sandbostel. W tym ostatnim w kwietniu 1945 r. został aresztowany przez Gestapo i przewieziony do obozu koncentracyjnego KL-Neuengamme (oskarżony przez Niemców o próbę opanowania Oflagu Sandbostel siłą). Życie polskich oficerów uratowała osobista interwencja szwedzkiego arystokraty hr. Folke Bernadotte u Reichsführera SS Heinricha Himmlera. Wysłany następnie do Oflagu X C Lübeck, gdzie w maju 1945 r. został wyzwolony przez oddziały brytyjskie.
Losy powojenne
Po wojnie ppłk. Mieczysław Niedzielski pozostał na emigracji. 1 września 1946 r. został mianowany pułkownikiem. Początkowo awans ten miał otrzymać we wrześniu 1944 r. Został wtedy przedstawiony do awansu przez Komendanta Okręgu Warszawskiego AK Antoniego Chruściela ps. „Monter” na pułkownika służby stałej, jednak podczas Powstania wniosek ten nie został zatwierdzony przez Dowódcę AK.
Początkowo Niedzielski mieszkał w Wielkiej Brytanii, a od 1947 r. w Stanach Zjednoczonych, gdzie pracował jako robotnik fizyczny w Chicago. Niedzielski zmarł 18 maja 1980 r. w szpitalu w Chicago. 12 lat później, jego prochy zostały sprowadzone do Warszawy. Prochy płk. Mieczysława Niedzielskiego spoczywają na Cm. Wojskowym na Powązkach.
Żródło:- Biogramy Powstańcze Muzeum Powstania Warszawskiego 1944.pl;
- Andrzej Leon Sowa, Kto wydał wyrok na miasto. Plany operacyjne ZWZ-AK (1940–1944) i sposoby ich realizacji. Wydawnictwo Literackie, 2016,
Napisz komentarz
Komentarze