Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
czwartek, 21 listopada 2024 10:59

Patroni bielańskich ulic #19 - Honoriusz Balzak

Na Wawrzyszewie znaleźć można uliczkę, która w nazwie ma utrwaloną postać Balzaka. Kim jest patron ulicy dowiecie się w dziewiętnastej edycji Patronów bielańskich ulic.
  • Źródło: wikipedia
Patroni bielańskich ulic #19 - Honoriusz Balzak
Patroni bielańskich ulic #19 - Honoriusz Balzak

Źródło: google maps

W tym artykule przeczytasz między innymi o:

  • ulicy
  • jej patronie i ciekawostkach z jego życia

Honoré de Balzac (Honoriusz Balzak) ur. 20 maja 1799 w Tours, zm. 18 sierpnia 1850 w Paryżufrancuski powieściopisarz, obok Dickensa i Tołstoja jeden z najważniejszych twórców współczesnej powieści europejskiej, autor monumentalnego cyklu powieściowego Komedia ludzka (La comédie humaine).

Życiorys


Przodkowie Balzaca byli chłopami nazwiskiem Balssa ze wsi Nougayrié w Tarn. Rdzeń bals oznacza w langwedockim stromą skałę. Ojciec pisarza utrzymywał, że ich ród pochodzi ze szczepu Galów, którzy przetrwali inwazję i dali początek arystokratycznemu rodowi Balzac d’Entraques’om i z czasem zmienił nazwisko na Balzac.

Dziadek Honoriusza, Bernard Balssa (1716-1778), odziedziczył w Nougayrié kawałek ziemi i wytężoną pracą doszedł do posiadania łąk i winnic. Ojciec pisarza, Bernard Franciszek, człowiek prosty, lecz oczytany samouk, w czasie rewolucji wzbogacił się w służbie państwowej. Pojął on w 1797 roku za żonę 18-letnią Anne-Laure z domu Sallambier, od której był starszy o 32 lata. Pierwszym ich dzieckiem był Honoré, urodzony 20 maja 1799.

Zgodnie z francuskim zwyczajem klas posiadających chłopiec został oddany na wykarmienie do mamki, u której przebywał przez 4 lata, następnie wciąż pod opieką obcych ludzi nauczył się czytać i pisać. Matkę widywał tylko w niedzielę. Do domu rodzinnego wrócił w 1803 roku. Ten epizod z dzieciństwa zrodził we wrażliwym dziecku przekonanie, że był odrzucony i niekochany przez swoją matkę. Spośród trojga rodzeństwa (Laury, Laurencji i Henryka) szczególne więzi połączyły go z, o szesnaście miesięcy młodszą, Laurą.

Gdy ukończył 6 lat, ojciec umieścił go jako alumna w Vendôme, w kolegium z internatem, prowadzonym przez zgromadzenie oratorianów, skąd powracał tylko na wakacje. W Vendôme Balzac zapoznał się z obszerną biblioteką szkoły. Pochłaniał bez wyboru książki wszelkich rodzajów: religijne, historyczne, filozoficzne, przyrodnicze. Przeżycia z tego okresu zawarł później w powieści Ludwik Lambert, w znacznej mierze autobiograficznej. W kwietniu 1813 roku oratorianie zaniepokojeni jego stanem zdrowia odesłali go do domu.

Od lipca do listopada 1814 roku młody Balzac był eksternem kolegium w Tours. W listopadzie rodzina, w związku z awansem ojca przeniosła się do Paryża i zamieszkała przy ulicy du Tempe 40, w dzielnicy Marais. Honoriusza umieszczono w internacie u pana Lepitre. Pod koniec 1815 został pensjonariuszem surowego księdza Gansera. Przez cały ten czas kontynuował naukę w liceum Karola Wielkiego, którą ukończył w 1816 roku z przeciętnymi wynikami.

Po ukończeniu 18 lat

Źle traktowany przez swarliwą i egoistyczną matkę, w wieku 18 lat opuścił dom rodzinny, usiłując utrzymać się z pisania (wówczas jeszcze pod pseudonimem) utworów literackich. Dramat niekochanego dziecka ujawnił dopiero w 1846 roku, na 4 lata przed swą śmiercią. Mając 18 lat napisał pierwszą tragedię (Cromwell, 1820) oraz powieści filozoficzne.

Po ukończeniu w Tours szkoły średniej, zgodnie z wolą ojca, który widział w nim przyszłego prawnika, pracował w kancelarii adwokackiej, a następnie notarialnej. Na Sorbonie podjął studia prawnicze (których nie ukończył), a jednocześnie słuchał wykładów z literatury i filozofii.

W 1825 spróbował swoich sił jako przedsiębiorca uruchamiając drukarnię, jednak po 4 latach okazało się, że nie sprostał wymogom bankierów paryskich, działalność więc zakończyła się fatalnym bankructwem. Na spłatę długów poświęcił nawet skromny majątek rodzinny. Od zaciągania długów nie uwolnił się do końca życia, wspomagając, a niekiedy wręcz ratując swe finanse zaliczkami na powieści, których jeszcze nie zaczął pisać.

Pierwsze sukcesy literackie

W 1829 osiągnął pierwszy sukces literacki, wydając pierwszą pod własnym nazwiskiem powieść Szuanie (Les chouans). Jeszcze większy rozgłos uzyskała książka Fizjologia małżeństwa (Physiologie du mariage, 1829), także ze względu na to, że uznano ją za nieprzyzwoitą. Ta książka była pierwszym utworem cyklu, który w 1842 r. otrzymał tytuł Komedia ludzka; kluczem do całości, zakrojonej na 137 pozycji (85 utworów ukończonych, reszta w formie notatek i fragmentów) jest Ojciec Goriot (1834-35), gdzie Balzac wprowadził postacie pojawiające się później w innych utworach. Komedia ludzka jest pełnym, realistycznym obrazem społeczeństwa francuskiego od czasów Wielkiej Rewolucji Francuskiej po rządy Ludwika Filipa. Balzac był także autorem nowel o tematyce średniowiecznej, pięciu dramatów; zajmował się również dziennikarstwem i krytyką literacką. Do twórczości Balzaca nawiązywali w swych dziełach najwięksi pisarze realizmu krytycznego.

Kobiety odgrywały w życiu Balzaca ważną rolę. Przez wiele lat kochał, aż wreszcie w 1850 r. poślubił w Berdyczowie Polkę, Ewelinę Hańską. W swoich powieściach, zmieniając dotychczasową literacką modę, portretował kobiety dojrzałe (to znaczy po trzydziestce) – stąd powstało określenie kobiety w wieku balzakowskim, pochodzące od tytułu powieści Balzaca Kobieta trzydziestoletnia.


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Komentarze