Biblioteczka bielańskiego mola książkowego: Przyroda Bielan warszawskich

W tym nowym cyklu postaram się przedstawić wszelkie pozycje książkowe stricte na temat Bielan albo z motywem tej dzielnicy. Książki varsavianistyczne, prozę, poezję. Autorstwa tych największych, chociażby Bolesława Prusa, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, ale też takie stworzone przez twórców mało znanych, wciąż nieodkrytych przez szerszy rynek, choć oczywiście zdobycie takich wód nie przez każdego twórcę jest pożądane. Postaram się też odkurzyć trochę, moim zdaniem, zapomniane książki o Bielanach.

W tym artykule przeczytasz m.in.:- o tym, dlaczego książka o przyrodzie warszawskich Bielan jest tak wyjątkowa,- o gatunku odkrytym w Lesie Bielańskim.

Dłuższy czas myślałem o cyklicznych tekstach. O regularnie pojawiających się artykułach, w ramach jednej rubryki. Pierwotnie zacząłem coś dłubać w tematyce budynków, które były na Bielanach, ale już ich nie ma. Albo ogólnie o czymś, co było i czego nie ma. Dajmy na to lasek na dzisiejszym Serku Bielańskim, który został wycięty przez mieszkańców podczas ostrej zimy na przełomie 1939 i 1940 roku. Oczywiście, snucie takich opowieści jest niezwykle ciekawe i pobudzające wyobraźnię, nie wykluczam zresztą podjęcia się tego w ramach innych tekstów. Potrzebny był mi jednak pomysł, który oprócz tego, że satysfakcjonowałby mnie, sprawił również, że czytelnicy skuszą na krok więcej niż tylko spacer po opisywanych przeze mnie miejscach. I tak postanowiłem napisać o pozycjach książkowych na temat Bielan. Zapraszam do wspólnej podróży literackiej – poszerzmy razem nasze księgozbiory i wydłużmy historię wypożyczeń w lokalnych bibliotekach.

Dzikie Bielany

Moją pierwszą propozycją jest książka Przyroda Bielan warszawskich pod redakcją naukową Macieja Luniaka, wydana przez Muzeum i Instytut Zoologii PAN w 2010 roku. Polecam jej lekturę na początek przygody z poznawaniem Bielan poprzez książki – opatrzona jest wyczerpującym wstępem na temat historii dzielnicy (autorstwa słynnego historyka Jarosława Zielińskiego), zgłębia losy poszczególnych rejonów, możemy się dowiedzieć wszystkiego o poszczególnych częściach Bielan. Następne rozdziały opowiadają już tylko o przyrodzie Bielan, czyli tak naprawdę o… Bielanach w większym stopniu.

Wyjątkowy mieszkaniec Lasu Bielańskiego

To banalne, ale autor uświadamia, jak bardzo zieloną dzielnicą są Bielany. Oczywiście, żadna inna część Warszawy nie jest tak pełna parków i lasów, ale tu chodzi o inny wymiar – na temat Bielan powstało pierwsze w kraju opracowanie wielkomiejskiej dzielnicy. Inicjatywa ta wyszła od przyrodnika i działacza ochrony przyrody, profesora Stefana Kozłowskiego. Takich wyjątkowości jest wiele, prawie każdy wie o bogactwie Lasu Bielańskiego – domu dla co najmniej 300 gatunków zwierząt. I tutaj ciekawostka, jedna z bardzo wielu, o której przeczytać można w tej książce – w 1842 roku zoolog Antoni Waga odkrył na terenie Lasu Bielańskiego i opisał nieznany dotąd nikomu gatunek bezkręgowca z rzędu skoczogonków. Nazwał go czworoząb bielański (łac. tetradontophora bielanensis). Do dziś jest to jedyne miejsce na świecie, gdzie można spotkać ten gatunek.

Więcej ciekawostek przeczytać można już w samej książce. Zachęcam do lektury, po swój egzemplarz można zgłosić się do wydawnictwa lub wypożyczyć książkę w jednej z bielańskich bibliotek.